Excavation support – geotechnical failures in the context of design and execution errors as well as formal and economic conditions

Niestety w ostatnich latach na realizowanych w Polsce projektach geotechnicznych obserwujemy niepokojący wzrost liczby awarii i szeroko rozumianych stanów przedawaryjnych.

Z jednej strony wydawać by się to mogło zrozumiałe, gdyż realizowane obecnie zabezpieczania wykopów są coraz trudniejszymi wyzwaniami projektowymi i logistycznymi. Z drugiej jednak strony, jakość rozpoznania gruntu i techniki obliczeniowe są coraz bardziej dokładne, pozwalając na dużo dokładniejsze projektowanie rzeczywistej pracy konstrukcji. Co więcej, wydaje się, że odsetek awarii w geotechnice jest znacznie wyższy niż w innych sektorach budownictwa i występują one w przedającej mierze w projektach publicznych. Powstaje zatem bardzo uzasadnione pytanie o przyczyny takiego stanu rzeczy.

Należy zauważyć, że zabezpieczenia wykopów, jak wszystkie konstrukcje geotechniczne, są obciążone znacznym ryzykiem wynikającym z charakteru gruntu jako materiału budowlanego i z braku dostępu do konstrukcji po jej wybudowaniu. Dlatego też normy zobowiązują projektantów do stosowania relatywnie wyższych współczynników częściowych, szczegółowych specyfikacji technologii prac i materiałów, ale również podkreślają znaczenie nadzoru, kontroli i monitoringu na budowie. I choć działania te na etapie realizacji obiektu  –  jako jedyny sposób pozwalający na wczesną identyfikację niekorzystnych zjawisk – są kluczowe, to w większości projektów marginalizowane.

W artykule opisaliśmy obszernie wybrane przykłady stanów awaryjnych konstrukcji zabezpieczających wykopy, które odzwierciedlają zaobserwowane  przez nas tendencje w zakresie najczęściej występujących przyczyn awarii. Dzielimy się też spostrzeżeniami dotyczące przyczyn tego zjawiska. A w końcu wskazujemy, potencjalny kierunek rozwiązania problemów formalnych i ekonomicznych, które jak się wydaje są pierwotnych źródłem nieprawidłowości.

Obawiamy się bowiem, że jeśli nie zostaną one rozwiązane systemowo, obecne status quo z cichym przyzwoleniem na niską jakość robót geotechnicznych nie ulegnie zmianie, a sytuacje niebezpieczne będą się powtarzać.

Jeśli nasz występ podczas Międzynarodowej Konferencji naukowo-technicznej Awarie Budowlane - 29th International Conference on Sructural Failures Państwa zainteresował, to zachęcamy do zapoznania się z pełną treścią referatu, który właśnie został opublikowany w materiałach Journal MATEC Web of Conferences Volume 284 (2019)